Daniel Deronda – George Eliot (Nederlandstalige editie: Daniel Deronda)

Daniel Deronda, gepubliceerd in 1876, was de laatste roman van George Eliot. Het gaat over twee hoofdpersonen wiens leven elkaar kruist: een is een verwende jonge vrouw genaamd Gwendolen Harleth die een onverstandig huwelijk maakt om te ontsnappen aan dreigende armoede; De andere is het titulaire personage, Daniel Deronda, een rijke jongeman die een missie voelt om het lijden te helpen. Tijdens haar jeugd was de familie van Gwendolen wel goed. Ze leefde comfortabel en werd verwend en verwend. Maar het fortuin van de familie gaat verloren door een onverstandige investering, en ze keert terug naar een leven van bijna-armoede, een verandering die ze zowel voor zichzelf als voor haar weduwnaar moeder enorm hoort. De enige ontsnapping lijkt te zijn voor haar om met een rijke oudere man te trouwen die haar op een informele, niet -emotionele manier heeft bereikt. Het huwelijk blijkt een vreselijke fout te zijn. Daniel Deronda is opgevoed door Sir Hugo Mallinger als zijn neef, maar Daniel heeft nooit zijn ware afkomst ontdekt, denkend dat hij waarschijnlijk de natuurlijke zoon van Sir Hugo is. Dit bewustzijn van zijn waarschijnlijke onwettigheid brengt hem naar vriendelijkheid en tolerantie tegenover iedereen die lijdt aan nadeel. Op een avond, terwijl hij op de rivier de Theems roeit, ziet hij een jonge vrouw die op het punt staat in het water te springen om zichzelf te verdrinken. Hij overtuigt haar in plaats daarvan om met hem mee te gaan voor onderdak voor een gezin dat hij kent. De jonge vrouw blijkt joods te zijn en door zijn poging haar te helpen haar verloren familie te vinden, komt Deronda in contact met de Joodse cultuur – en in het bijzonder met een man genaamd Mordecai, die een gepassioneerde visie heeft voor de toekomst van het Joodse ras en wie ziet in Daniel een verwante geest. De paden die Gwendolen en Daniel kruisen vaak volgen, en Daniel’s vriendelijke natuur beweegt hem om haar comfort en advies te geven in haar momenten van nood. Het is niet verwonderlijk dat Gwendolen de aandacht van Daniel verkeerd interpreteert. In Daniel Deronda vertoont Eliot aanzienlijke sympathie voor het Joodse volk, hun cultuur en hun ambities voor een nationaal thuisland. Destijds was dit een impopulair en zelfs controversieel beeld. Een voorwoord in deze editie reproduceert een brief die Evans schreef aan Harriet Beecher Stowe en verdedigde haar houding in dit opzicht. Desalniettemin was de roman een succes en werd vrijwel onmiddellijk in het Duits en Nederlands vertaald. Het wordt beschouwd als een positieve invloed op zionistische denkers. Daniel Deronda is zowel aangepast voor film als televisie, met de B. B. C. 2002. serie die verschillende prijzen wint.