The Age of Reason – Thomas Paine (Polska edycja: Wiek rozumu)

Wiek rozumu jest ważnym dziełem w amerykańskim ruchu Deist. Paine pracował nad tym nieustannie przez ponad dekadę, publikując go w trzech częściach od 1794 do 1807 roku. Szybko stał się bestsellerem w Ameryce po rewolucji, powodując odrodzenie deizmu jako alternatywa dla panujących wpływów chrześcijańskich. W jasnym, prostym i często zabawnym języku Paine próbuje przeanalizować rzekome nieścisłości i hipokryzje Biblii. Przedstawia Biblię jako ludzki konstrukt, pełen nielogicznych, błędów i wewnętrznych niespójności, w przeciwieństwie do tego, że jest to tekst zrodzony z boskiej inspiracji. W tych argumentach obraca się, aby potępić nie tylko chrześcijaństwo, ale zorganizował religię jako całość, jako ludzki wynalazek stworzony do terroryzacji i zniewolenia. Zamiast przyjmować zorganizowaną religię, stwierdza, że ​​„jego umysł jest jego własnym kościołem” i ten człowiek musi przyjąć rozum. Chociaż argumenty te nie były nowe w bogatej i wykształconej klasie epoki, byli nowością dla biednych mas. Książka została początkowo rozdzielona jako tanie niezbadane broszury, dzięki czemu jest łatwo dostępna dla biednych; A prosty język Paine został napisany w sposób, w jaki biedni mógł zrozumieć i sympatyzować. To sprawiło, że potężne było bardzo zdenerwowane i obawiając się, że książka może spowodować potencjalną rewolucję, Paine i jego wydawcy zostali stłumione. Paine napisał wiek rozumu podczas życia w Paryżu. We Francji jego teza nie była wystarczająco rewolucyjna dla krwiotworowych jakobinów; Był tam uwięziony przez dziesięć miesięcy i uniknął egzekucji tylko przez uderzenie szczęścia. Tymczasem w Wielkiej Brytanii rząd uważał broszury kuszące. Brytyjscy księgarze i wydawcy zaangażowani w drukowanie i dystrybucję broszur byli wielokrotnie próbowani za zniesławienie kuszące i bluźniercze, a niektórzy otrzymali nawet wyroki ciężkiej pracy. Paine zaczął pisać część III po ucieczce z Francji do Ameryki, ale nawet elita amerykańska uważała książkę zbyt skandaliczną, z Thomasem Jeffersonem – samego deist – dochodzącego Paine’a, aby nie publikować. Paine wysłuchał porady Jeffersona i powstrzymywał wydawanie części III przez pięć lat, zanim opublikował wyciągi jako oddzielne broszury. Z tego powodu część III nie jest konkretną publikacją, ale raczej układem kilku luźno powiązanych broszur zorganizowanych według uznania redaktora wydania. Kiedyś było w rękach Amerykanów, wywołało odrodzenie deizmiczne w Stanach Zjednoczonych, zanim zostanie zwiniętnie zaatakowany ze wszystkich stron. Paine zyskał reputację agitatora i bluźnierstwa, który trzymał się go przez resztę życia. Pomimo ostrego przyjęcia wieku – a być może z tego powodu, a także kontrowersji i dyskusji – osiągnęła popularność w Anglii, Francji i Ameryce, która nadała mu niesamowity wpływ na perspektywy tego narodu na zorganizowaną religię.